Thông thường khi học cấu trúc ngữ pháp của các thì trong tiếng Anh, các tài liệu thường cung cấp cho người học cấu trúc của câu khẳng định, câu phủ định, câu hỏi Yes/No và câu hỏi với từ để hỏi (WH). Tuy nhiên trong một số trường hợp khi What và Who làm chủ ngữ trong câu hỏi, cấu trúc câu hỏi sẽ khác với cấu trúc thông thường.
Key takeaways
What và Who làm chủ ngữ khi chủ thể chính của hành động là người nào đó, thứ gì đó chưa được biết, và người nói muốn biết về chủ thể đó
Cấu trúc: What / Who + động từ ( + …)?
Lỗi sai thường gặp: áp dụng theo công thức chung trong giáo trình: WH + Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ thường? hoặc WH + “To Be” + Chủ ngữ (+…)?
Các lỗi sai phổ biến
Thông thường, các tài liệu ngữ pháp sẽ giới thiệu tới người học tiếng Anh cấu trúc câu hỏi với từ để hỏi (what, where, when, why, who, how, which,… - viết tắt là WH) như sau:
WH + Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ thường?
WH + “To Be” + Chủ ngữ (+…)?
Trong đó, trợ động từ, động từ thường và động từ “to be” biến đổi phù hợp với thì của động từ. Ví dụ:
What does your father do? (Bố bạn làm nghề gì?)
Where have you been over the past few days? (Bạn đã ở đâu trong suốt mấy ngày qua vậy?)
Why are you sad? (Tại sao bạn lại buồn?)
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, câu văn cần nói hoặc viết lại không thuộc cấu trúc trên, gây ra sự khó khăn cho người học khi phải dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Ví dụ:
Điều gì khiến bạn buồn? (What makes you sad?)
Ai nói với bạn rằng tôi bị ốm vậy? (Who told you I was sick?)
Trong quá trình dạy học, giáo viên nhận thấy nhiều học viên cố gắng áp dụng công thức ngữ pháp đã học để dịch những câu trên, dẫn đến việc dịch sai. Điều này là do học viên chưa nắm được các trường hợp đặc biệt, cũng như việc các giáo trình thông thường không đề cập đến các cấu trúc này.
Cách dùng What và Who làm chủ ngữ trong câu hỏi
Trong một số trường hợp, 2 từ để hỏi là What và Who có thể đóng vai trò làm chủ ngữ chính trong câu, tức là chủ thể chính của hành động được nhắc đến trong câu là người nào đó, thứ gì đó chưa được biết, và người nói muốn biết về chủ thể đó.
Một số câu hỏi với What làm chủ ngữ (dùng để hỏi xem cái gì, điều gì là chủ thể của hành động):
What often distracts you when you are studying? (Điều gì thường gây mất tập trung khi bạn đang học bài?)
What is hanging on the ceiling? (Cái gì đang treo lơ lửng trên trần nhà kia?)
What happened to him? (Điều gì xảy ra với anh ta vậy?)
What will happen if we continue to pollute the environment? (Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta tiếp tục làm ô nhiễm môi trường?)
Một số câu hỏi với Who làm chủ ngữ (Dùng để hỏi xem ai là chủ thể của hành động):
Who usually gives you a hand when you are in need? (Ai là người luôn giúp đỡ bạn khi bạn cần?)
Who is standing in front of our house? (Ai đang đứng trước cửa nhà chúng ta vậy?)
Who has finished all of the assignments I gave you? (Ai đã hoàn thành xong số bài tập cô giao rồi?)
Who is going to come to our party? (Ai sẽ đến bữa tiệc của chúng ta vậy?)
Who did this terrible thing to you? (Ai đã làm chuyện tồi tệ này với bạn vậy?)
Who will be our new teacher? (Ai sẽ là cô giáo mới của chúng ta nhỉ?)
Như vậy, khi ai đó, thứ gì đó hoặc điều gì đó là chủ thể chính, đối tượng thực hiện hành động chính trong câu, “Who” và “What” sẽ đóng vai trò là chủ ngữ của câu, và cấu trúc câu hỏi khi đó sẽ là:
What / Who + động từ ( + …) ?
Lưu ý:
Động từ ở cấu trúc trên có thể được chia theo các thì quá khứ, hiện tại, tương lai khác nhau, như trong các câu ví dụ kể trên.
Khi What và Who đóng vai trò là chủ ngữ thì động từ được chia ở dạng số ít
What/Who và động từ là 2 thành phần bắt buộc, ngoài ra có thể thêm trạng ngữ ở trước động từ hoặc các thành phần khác ở sau động từ (Who always supports you when you need help?)
Câu trả lời của dạng câu hỏi này trong đa số trường hợp, một cách đơn giản, cơ bản nhất, chính là trực tiếp thay đối tượng được hỏi vào Who hoặc What rồi biến đổi các thành phần khác trong câu cho phù hợp. Bên cạnh đó, nếu đối tượng trong câu trả lời ở dạng số nhiều thì động từ cũng cần được chia theo nó.
Dưới đây là ví dụ về câu trả lời cho những câu hỏi phía trên.
Một số câu trả lời cho câu hỏi với What làm chủ ngữ (dùng để hỏi xem cái gì, điều gì là chủ thể của hành động):
What often distracts you when you are studying? => The noise from the construction sites near my house often distracts me when I’m studying. (Tiếng ồn từ công trường gần nhà tôi thường khiến tôi mất tập trung khi học)
What is hanging on the ceiling? => The balloons are hanging on the ceiling. (Mấy quả bóng bay đang lơ lửng trên trần nhà)
What happened to him? => A serious accident happened to him. (Một tai nạn nghiêm trọng xảy ra với anh ta)
What will happen if we continue to pollute the environment? => Climate change will be accelerated if we continue to pollute the environment. (Biến đổi khí hậu sẽ bị đẩy nhanh nếu chúng ta tiếp tục làm ô nhiễm môi trường)
Một số câu trả lời cho câu hỏi với Who làm chủ ngữ (Dùng để hỏi xem ai là chủ thể của hành động):
Who usually gives you a hand when you are in need? => My best friends usually give me a hand when I am in need. (Các bạn thân của tôi thường giúp tôi khi tôi cần)
Who is standing in front of our house? => A stranger is standing in front of our house. (Một người lạ mặt đang đứng trước nhà chúng ta)
Who has finished all of the assignments I gave you? => I have finished all of the assignments you gave me. (Em đã làm xong tất cả bài tập cô giao)
Who is going to come to our party? => Many guests are going to come to our party. (Rất nhiều vị khách sẽ đến bữa tiệc của chúng ta)
Who did this terrible thing to you? => Peter did this terrible thing to me. (Peter đã làm chuyện tồi tệ này với tôi)
Who will be our new teacher? => Ms. Linda will be our new teacher. (Cô Linda sẽ là giáo viên mới của chúng ta.)
Bài tập vận dụng
Dịch các câu sau sang tiếng Anh
Điều gì thường làm bạn hạnh phúc?
Ai đã dạy bạn cách chơi piano khi bạn còn nhỏ?
Ai sẽ hỗ trợ bạn nếu bạn hết tiền cho dự án này?
Điều gì đang xảy ra với bạn ngay bây giờ?
Điều gì gây ra sự nóng lên toàn cầu?
Ai đang gõ cửa thế?
Đáp án gợi ý
What often makes you happy?
Who taught you how to play the piano when you were little?
Who will support you if you run out of money for this project?
What is happening with you right now?
What causes global warming?
Who is knocking the door?
Tổng kết
Bài viết đã trình bày tới người học các trường hợp kể trên, thông qua các ví dụ và dịch nghĩa cụ thể. Với phần bài tập vận dụng, tác giả hi vọng có thể giúp người học củng cố kiến thức về các trường hợp What và Who làm chủ ngữ trong câu hỏi, qua đó nâng cao khả năng ngôn ngữ của mình.
Tài liệu tham khảo
https://lingbase.com/en/english/grammar/questions-what-who-whom
