Trong bài viết này, Viện đào tạo Vinacontrol sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn sâu sắc về cách
tính thể tích hình hộp chữ nhật. Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn từ những công thức cơ bản cho đến các bài tập đa dạng từ dễ đến khó, giúp bạn nắm vững kiến thức toán học này.
1. Công Thức Tính Thể Tích Hình Hộp Chữ Nhật
Hình hộp chữ nhật, một trong những hình khối phổ biến trong toán học và thực tế xung quanh chúng ta, có thể được mô tả bằng ba kích thước: chiều dài (a), chiều rộng (b), và chiều cao (h).
Công thức tính thể tích
Công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật được thể hiện như sau:
V = a x b x h
Trong đó:
- V: Thể tích
- a: Chiều dài
- b: Chiều rộng
- h: Chiều cao
Ví dụ minh họa
Giả sử bạn có một hình hộp chữ nhật với các kích thước như sau:
- Chiều dài: 5 cm
- Chiều rộng: 4 cm
- Chiều cao: 2 cm
Áp dụng công thức, ta có:
V = 5 x 4 x 2 = 40 cm³
Từ đó, bạn có thể dễ dàng tính được thể tích của hình hộp chữ nhật.
2. Các Dạng Bài Tập Liên Quan Đến Tính Thể Tích Hình Hộp Chữ Nhật
Khi đã nắm vững công thức tính thể tích, bạn có thể áp dụng vào nhiều dạng bài tập khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể.
2.1. Tính Thể Tích Của Hộp Chữ Nhật
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 4 cm, chiều rộng 3 cm và chiều cao 2 cm.
Thông qua công thức:
V = a x b x h = 4 x 3 x 2 = 24 cm³
2.2. Tính Một Trong Ba Kích Thước Khi Đã Biết Thể Tích
Ví dụ: Tính chiều rộng b của hộp chữ nhật có thể tích 240 cm³, chiều dài 4 cm và chiều cao 5 cm.
Áp dụng công thức:
240 = 4 x b x 5
=> b = 12 cm
2.3. Tìm Chiều Cao Khi Đã Biết Thể Tích và Hai Kích Thước Còn Lại
Ví dụ: Tìm chiều cao h của một hộp chữ nhật có thể tích 420 cm³, chiều dài 14 cm và chiều rộng 3 cm.
Áp dụng công thức:
420 = 14 x 3 x h
=> h = 10 cm
2.4. Tính Thể Tích Khi Một Phần Của Hộp Bị Cắt Bỏ
Ví dụ: Tính thể tích hộp chữ nhật có chiều dài 12 cm, chiều rộng 6 cm và chiều cao 3 cm sau khi một phần của nó bị cắt bỏ.
V = a x b x h - V_cắt
Chúng ta cần tìm thể tích phần cắt bỏ, giả sử diện tích bị cắt bỏ là 4 x 3 x 3:
V = (12 x 6 x 3) - (4 x 3 x 3)
=> V = 216 - 36 = 180 cm³
2.5. Tính Thể Tích Khi Có Một Lỗ Hình Tròn Đục Ra
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 10 cm, chiều rộng 8 cm, chiều cao 6 cm nếu một lỗ hình tròn bán kính 2 cm được đục ra khỏi nó.
V = a x b x h - V_lỗ
Ta có:
V = (10 x 8 x 6) - (π x 2^2 x 6)
=> V = 480 - 24π
Khoảng 75.4 cm³ (giá trị π ≈ 3.14).
2.6. Tính Thể Tích Của Hộp Chữ Nhật Không Đều
Ví dụ: Tính thể tích hộp chữ nhật không đều với chiều dài 10 cm, chiều rộng 5 cm và chiều cao 4 cm, có mặt phẳng dưới cùng là một hình tam giác đều cạnh 6 cm.
V = a x b x h + V_tamgiác
Chúng ta cần tính diện tích của hình tam giác:
V = (10 x 5 x 4) + (1/2 x 6 x 4)
=> V = 200 + 12 = 212 cm³.
3. Các Bài Tập Tự Luyện Tại Nhà
Để củng cố kiến thức, bạn có thể thử sức với các bài tập sau:
- Một vòi nước mỗi giờ chảy được 500 lít. Hỏi vòi nước chảy đầy bể nước dạng hình hộp chữ nhật có chiều dài 5m, chiều rộng 1,5m và chiều cao 1,6m sẽ hết bao lâu?
- Một hình lập phương có thể tích là 25000 cm³. Hỏi diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình lập phương đó bằng bao nhiêu?
- Người ta xây một bể bơi dạng hình lập phương cạnh 16 m. Hỏi để đổ đầy bể nước đó thì cần bao nhiêu lít nước?
- Một bể nước hình hộp chữ nhật có chiều dài 2m. Lúc đầu bể không có nước. Sau khi đổ vào 120 thùng nước, mỗi thùng chứa 20 lít thì mực nước của bể là 0,8m.
- a) Tính chiều rộng của bể nước.
- b) Nếu đổ thêm 60 thùng nữa thì bể sẽ đầy. Hỏi bể cao bao nhiêu mét?
- Cho tấm bìa hình hộp chữ nhật có chiều dài 15 cm, chiều rộng 9 cm, chiều cao 12 cm. Tính thể tích của nó.
- Một bể nước có các kích thước chiều dài 3m; chiều rộng kém chiều dài 1,8m; chiều cao 1,5m. Hỏi bể đó chứa được nhiều nhất bao nhiêu lít nước? (1 lít = 1dm³)
- Tính thể tích hình hộp chữ nhật không nắp biết chiều dài 75 cm, chiều rộng 40 cm và chiều cao 35 cm.
- Tính thể tích của một hình hộp chữ nhật có diện tích xung quanh bằng 448 cm², chiều cao 8 cm, chiều dài hơn chiều rộng 4 cm.
- Một bể cá chữ nhật có chiều dài 90 cm, chiều rộng 50 cm và chiều cao 75 cm. Mực nước ban đầu trong bể cao 45 cm. Người ta cho vào bể một hòn đá có thể tích 18 dm³. Hỏi mực nước trong bể cao bao nhiêu cm?
Kết Luận
Trên đây là toàn bộ nội dung về cách tính thể tích hình hộp chữ nhật. Hy vọng rằng kiến thức mà Viện đào tạo Vinacontrol đã cung cấp sẽ giúp ích cho việc học tập của bạn. Hãy thực hành thật nhiều bài tập để trở thành một người thành thạo trong tính toán thể tích hình học này!
Tham Khảo Các Công Thức Toán Học Khác
- Xem thêm: Quy đổi đơn vị đo thể tích
- Xem thêm: Công thức tính diện tích hình chữ nhật
- Xem thêm: Công thức tính thể tích hình lập phương
- Xem thêm: Công thức tích diện tích và thể tích hình cầu
Với những kỹ năng đã học, bạn sẽ có thể áp dụng vào thực tiễn và giải quyết nhiều bài toán thú vị trong cuộc sống!
