Gãy chân là gì?
Gãy chân, hay còn gọi là gãy xương chân, là tình trạng mà xương ở chân bị gãy. Hiện tượng này có thể xảy ra ở bất kỳ ai, từ trẻ nhỏ đến người trưởng thành và cao tuổi, thường do những tai nạn bất ngờ hoặc chấn thương.
Phân loại gãy chân
Gãy xương chân có thể được chia thành hai loại chính:
- Gãy xương bàn chân: Tình trạng này liên quan đến các xương tại vùng dưới mắt cá và bàn chân.
- Gãy xương cẳng chân: Bao gồm tất cả các chấn thương từ mâm chày đến mắt cá.
Gãy chân xảy ra phổ biến trong đời sống hàng ngày, thường do các tai nạn sinh hoạt hoặc trong thể thao.
Dấu Hiệu Gãy Chân
Như đã đề cập, việc nhận biết sớm các dấu hiệu gãy chân là cực kỳ quan trọng để điều trị kịp thời. Dưới đây là các dấu hiệu mà bạn cần chú ý:
Dấu hiệu gãy chân cơ năng
- Đau: Cảm giác đau đớn dữ dội tại vị trí gãy.
- Hạn chế vận động: Người bệnh không thể hoạt động bình thường ở bên chân bị gãy.
Dấu hiệu gãy chân lâm sàng
- Sưng phù nề vùng gãy.
- Có thể nhìn thấy rõ ổ gãy gồ dưới da.
- Chân bị gãy nhìn ngắn hơn bên chân còn lại.
- Di chuyển tay không mong muốn:
- Bàn chân có thể xoay ra ngoài trong trường hợp gãy bàn chân.
Ngoài ra, nếu bạn chạm vào vị trí gãy, có thể xuất hiện những triệu chứng như:
- Chảy máu: Đặc biệt là trong trường hợp gãy xương hở.
- Lạo xạo: Nghe tiếng lạo xạo khi di chuyển các đầu xương gãy.
Triệu chứng toàn thân
Bên cạnh các dấu hiệu tại chỗ, bệnh nhân có thể có triệu chứng như sốc chấn thương: da pale, vã mồ hôi, nhịp tim nhanh và huyết áp tụt.
Phân Loại Gãy Xương Chân
Theo đặc điểm tổn thương
- Gãy xương kín: Không có vết thương trên da.
- Gãy xương hở: Xương bị gãy xuyên qua da, tạo thành vết thương hở.
Theo tính chất gãy xương
- Gãy không hoàn toàn: Xương chỉ bị tổn thương một phần.
- Gãy dưới cốt mạc.
- Gãy rạn, nứt xương.
- Gãy cành xanh.
- Gãy hoàn toàn: Xương bị gãy hoàn toàn.
Theo di lệch đầu xương gãy
- Gãy không di lệch: Các đầu xương vẫn nằm đúng vị trí.
- Gãy di lệch: Các đầu xương không nằm đúng vị trí.
Theo cơ chế gãy xương
- Chấn thương trực tiếp: Gãy ngang hoặc thành nhiều mảnh.
- Chấn thương gián tiếp: Các lực khác nhau làm gãy xương.
Biến Chứng Thường Gặp Khi Gãy Chân
Gãy chân không chỉ gây cản trở khả năng vận động mà còn có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Biến chứng sớm
- Sốc chấn thương: Thường gặp ở gãy xương cẳng chân.
- Gãy hở: Khi lưu ý sơ cứu không đúng cách.
- Tổn thương mạch máu và thần kinh.
Biến chứng muộn
- Nhiễm trùng: Thường gặp khi gãy xương hở.
- Chậm phục hồi xương: Khi xương chưa liền sau 3 tháng.
- Can lệch: Gây ngắn chi và lệch trục chi.
- Viêm xương: Mức độ điều trị rất phức tạp.
Hội chứng chèn ép khoang
Đây là biến chứng chính trong gãy xương cẳng chân, khi áp lực tăng trong khoang cơ xương, gây thiếu máu nuôi dưỡng và hoại tử tổ chức. Dấu hiệu của hội chứng này bao gồm:
- Đau tăng khi vận động.
- Tê bì đầu ngón chân.
- Liệt vận động ở ngón chân.
Phương Pháp Chẩn Đoán Gãy Chân
Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp việc điều trị hiệu quả hơn. Các phương pháp chẩn đoán thường được áp dụng bao gồm:
Chụp X-quang
Là phương pháp cơ bản nhất, giúp xác định dạng gãy và mức độ tổn thương.
Xét nghiệm
- Xét nghiệm huyết học: Đánh giá nguy cơ mất máu.
- Xét nghiệm sinh hóa: Kiểm tra nguy cơ nhiễm trùng.
Một số phương pháp khác
- Chụp MRI: Để xem hình ảnh chi tiết xương gãy.
- Máy quét xương: Tìm vị trí gãy không hiển thị trên phim X-quang.
- Chụp cắt lớp vi tính: Đánh giá tổn thương phức tạp.
Các Phương Pháp Điều Trị Gãy Chân
Tùy thuộc vào mức độ và vị trí gãy, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
Điều trị bảo tồn
Được áp dụng trong những trường hợp nhẹ, bao gồm:
- Bó bột: Sử dụng thạch cao hoặc sợi thủy tinh để cố định xương.
Điều trị phẫu thuật
Được chỉ định khi có biến chứng hoặc gãy xương phức tạp. Bác sĩ sẽ tiến hành sắp xếp lại xương và cố định bằng ốc vít, mảnh kim loại.
Kết Luận
Gãy chân là chấn thương nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động. Bằng cách nhận biết dấu hiệu gãy chân sớm và tiến hành điều trị kịp thời, bạn có thể bảo tồn chức năng của hệ xương khớp. Hãy đảm bảo rằng bạn luôn chú ý đến sức khỏe chân của mình và nhanh chóng đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu gãy chân để được thăm khám và điều trị kịp thời.
