Cách đọc chỉ số huyết áp để theo dõi sức khỏe

1. Bạn đã biết gì về chỉ số huyết áp?

Huyết áp là một chỉ số vô cùng quan trọng giúp phản ánh tình trạng sức khỏe của chúng ta. Huyết áp được định nghĩa là áp lực mà máu tác động lên thành mạch khi được bơm ra từ tim. Có hai loại huyết áp chính:

• Huyết áp tâm thu: Đây là huyết áp tối đa, xảy ra khi tim bơm máu vào động mạch.
• Huyết áp tâm trương: Đây là huyết áp tối thiểu, đo được khi tim nghỉ ngơi giữa các nhịp đập.

Chỉ số huyết áp được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg). Theo Bộ Y tế, huyết áp bình thường dao động trong khoảng từ 90/60 mmHg đến 130/90 mmHg. Tuy nhiên, các chỉ số huyết áp có thể thay đổi tùy theo nhiều yếu tố, bao gồm hoạt động thể chất, tâm lý và các tình huống khác trong cuộc sống.

2. Cách đo huyết áp

2.1. Dụng cụ cần thiết cho việc đo huyết áp

Trước khi bắt đầu đo huyết áp, bạn cần chuẩn bị những dụng cụ sau:

• Vòng băng hơi (vòng bít): Chọn vòng bít có kích thước phù hợp với bắp tay của bạn.
• Ống nghe mạch đập: Giúp theo dõi nhịp tim trong quá trình đo huyết áp.
• Máy đo huyết áp (huyết áp kế): Có nhiều loại máy đo huyết áp, bao gồm máy đo thủy ngân, máy đo cơ và máy đo điện tử. Trong đó, máy đo điện tử ngày càng phổ biến nhờ thiết kế dễ sử dụng.

2.2. Nguyên lý đo huyết áp

Khi thực hiện đo huyết áp, bạn cần bơm căng túi hơi quấn quanh cánh tay. Việc này sẽ làm tạm thời tắt mạch đập của động mạch. Sau đó, hãy từ từ xả hơi ra và theo dõi các chỉ số huyết áp:

• Huyết áp tâm thu sẽ được ghi lại khi máu bắt đầu lưu thông và áp lực trong túi hơi giảm.
• Huyết áp tâm trương sẽ được ghi lại khi áp lực trong túi hơi giảm hoàn toàn, máu có thể lưu thông tự do.

2.3. Hướng dẫn các bước đo huyết áp

Khi thực hiện đo huyết áp, bạn cần tuân thủ các bước sau đây:

Trước khi đo

• Nghỉ ngơi khoảng 15 phút và hạn chế sử dụng chất kích thích như trà, rượu bia hoặc cà phê.

Trong khi đo

• Tư thế thực hiện: Ngồi thẳng lưng trên ghế, duỗi thẳng cánh tay trên mặt bàn, khuỷu tay ngang với tim. Đối với một số trường hợp, như người cao tuổi, cần thực hiện đo ở tư thế đứng.
• Thực hiện đo: Quấn vòng bít chặt với áp lực 0. Bắt đầu bơm khí liên tục mà không dừng lại. Sau đó, từ từ xả hơi ở tốc độ khoảng 2 - 3 mmHg/nhịp.

3. Hướng dẫn cách đọc chỉ số huyết áp

Chỉ số huyết áp hiển thị trên máy đo sẽ có cấu trúc tương tự nhau. Ý nghĩa của các chỉ số là:

• Chỉ số huyết áp tâm thu ký hiệu bằng SYS (mmHg).
• Chỉ số huyết áp tâm trương ký hiệu bằng DIA (mmHg).
• Nhịp tim/phút ký hiệu bằng Pulse/min.

Chỉ số huyết áp bình thường:

• Huyết áp tâm thu: 90 - 130 mmHg.
• Huyết áp tâm trương: 60 - 90 mmHg.

Chỉ số huyết áp thấp:

• Huyết áp tâm thu: < 85 mmHg.
• Huyết áp tâm trương: < 60 mmHg.

Khi áp lực huyết áp giảm thấp, cơ thể có thể gặp phải các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt hoặc buồn nôn.

Chỉ số huyết áp cao:

Triệu chứng huyết áp cao thường xuất hiện ở người lớn tuổi. Theo tiêu chuẩn WHO, huyết áp cao được phân chia thành các cấp như sau:

• Tiền tăng huyết áp: Huyết áp tối đa từ 130 - 139 mmHg và/hoặc huyết áp tối thiểu từ 85 - 89 mmHg.
• Tăng huyết áp mức 1: Huyết áp tối đa từ 140 - 159 mmHg và/hoặc huyết áp tối thiểu từ 90 - 99 mmHg.
• Tăng huyết áp mức 2: Huyết áp tối đa từ 160 - 179 mmHg và/hoặc huyết áp tối thiểu từ 100 - 109 mmHg.
• Tăng huyết áp mức 3: Huyết áp tối đa ≥ 180 mmHg và/hoặc huyết áp tối thiểu ≥ 110 mmHg.
• Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và huyết áp tâm trương < 90 mmHg.

4. Khi đo huyết áp tại nhà cần lưu ý những gì?

Để đạt được kết quả đo huyết áp chính xác, bạn cần chú ý những điều sau:

• Kiểm tra dụng cụ đo: Đảm bảo rằng máy đo huyết áp hoạt động bình thường.
• Nghỉ ngơi trước khi đo: Bạn cần thư giãn vài phút trước khi thực hiện.
• Thực hiện đo hàng ngày: Nên đo rong 2 lần/ngày, vào sáng sớm trước khi uống thuốc và sau bữa tối một giờ. Ghi chép lại chỉ số cùng với thời gian đo để theo dõi tốt hơn.
• Trong quá trình đo: Không nên nói chuyện, di chuyển hay làm bất cứ động tác nào khác.
• Chênh lệch chỉ số: Nếu có sự chênh lệch lớn giữa các lần đo, hãy nghỉ ngơi và đo lại sau 5 - 10 phút.
• Thông báo cho bác sĩ: Nếu phát hiện ra bất thường nào trong chỉ số lõi huyết áp, hãy tìm đến bác sĩ để nhận được sự tư vấn và điều trị kịp thời.

Kết luận, việc theo dõi chỉ số huyết áp là rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn. Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về cách đo và đọc chỉ số huyết áp. Đừng quên thực hiện các biện pháp tốt nhất để theo dõi sức khỏe của bạn và gia đình. Nếu bạn cần hỗ trợ hoặc có thắc mắc gì, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia trong lĩnh vực y tế.